Şirket mali tabloları, bir şirketin finansal durumunu ve performansını değerlendirmek için kullanılan önemli araçlardır. Bu tabloları analiz etmek, şirketin mali sağlığını anlamanıza ve yatırım kararları almanıza yardımcı olabilir. İşte şirket mali tablolarını analiz ederken dikkate almanız gereken bazı temel adımlar ve metrikler:
1. Mali Tabloların Türleri:
- Gelir Tablosu (Kar ve Zarar Tablosu): Şirketin belirli bir dönemdeki gelirlerini, giderlerini ve net karını gösterir.
- Bilanço (Mali Durum Tablosu): Şirketin belirli bir tarihteki varlıklarını, borçlarını ve özkaynaklarını gösterir.
- Nakit Akış Tablosu: Şirketin nakit girişlerini ve çıkışlarını gösterir. İşletme faaliyetlerinden, yatırım faaliyetlerinden ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarını içerir.
2. Gelir Tablosu Analizi:
- Gelir (Satışlar): Şirketin toplam gelirini inceleyin. Gelirdeki artış veya azalma, şirketin piyasa performansını gösterebilir.
- Brüt Kar: Gelirden maliyetler düşüldüğünde elde edilen kar. Brüt kar marjını (brüt kar / gelir) hesaplayarak şirketin üretim verimliliğini değerlendirin.
- Faaliyet Karı: Brüt kardan faaliyet giderlerini düştüğünüzde elde edilen kar. Faaliyet kar marjını (faaliyet karı / gelir) analiz edin.
- Net Kar: Tüm giderler, vergi ve faizler düşüldüğünde elde edilen kar. Net kar marjını (net kar / gelir) hesaplayarak şirketin karlılığını değerlendirin.
3. Bilanço Analizi:
- Varlıklar: Şirketin sahip olduğu varlıkları (duran varlıklar ve dönen varlıklar) inceleyin. Varlıkların likiditesini ve değerini değerlendirin.
- Borçlar: Şirketin kısa vadeli ve uzun vadeli borçlarını analiz edin. Borçların toplam varlıklara oranını (borç / varlıklar) inceleyin.
- Özkaynaklar: Şirketin sahiplerinin şirketteki payını temsil eder. Özsermaye oranını (özkaynaklar / toplam varlıklar) değerlendirin.
- Cari Oran ve Likidite: Cari oranı (dönen varlıklar / kısa vadeli borçlar) ve hızlı oranı (dönen varlıklar - stoklar / kısa vadeli borçlar) likiditeyi ve kısa vadeli ödeme gücünü gösterir.
4. Nakit Akış Tablosu Analizi:
- İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışı: Şirketin ana iş faaliyetlerinden elde ettiği nakit akışını gösterir. Bu, şirketin faaliyetlerini sürdürebilme kapasitesini gösterir.
- Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Akışı: Şirketin varlık alımları ve satışlarından elde ettiği nakit akışını gösterir. Yatırım stratejilerini değerlendirin.
- Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışı: Şirketin borçlanma, sermaye artırımı ve temettü ödemeleri ile ilgili nakit akışını gösterir. Şirketin finansman yapısını ve borç yönetimini değerlendirin.
5. Mali Oranların Analizi:
- Karlılık Oranları:
- Brüt Kar Marjı: Brüt kar / gelir.
- Faaliyet Kar Marjı: Faaliyet karı / gelir.
- Net Kar Marjı: Net kar / gelir.
- Likidite Oranları:
- Cari Oran: Dönen varlıklar / kısa vadeli borçlar.
- Hızlı Oran: (Dönen varlıklar - stoklar) / kısa vadeli borçlar.
- Borç Oranları:
- Borç / Özkaynak: Toplam borçlar / özkaynaklar.
- Borç / Varlıklar: Toplam borçlar / toplam varlıklar.
- Verimlilik Oranları:
- Varlık Devir Hızı: Gelir / toplam varlıklar.
- Stok Devir Hızı: Satışların maliyeti / ortalama stoklar.
6. Trend ve Karşılaştırma Analizi:
- Zaman İçindeki Değişim: Şirketin mali tablolarındaki yıllık veya çeyrek dönemlik değişimleri inceleyin. Bu değişimlerin nedenlerini ve etkilerini anlamaya çalışın.
- Sektör ve Rakip Karşılaştırması: Şirketin mali performansını sektördeki diğer şirketlerle karşılaştırın. Bu, şirketin rekabet gücünü ve sektördeki konumunu değerlendirmeye yardımcı olabilir.
7. Yönetim ve Stratejik Analiz:
- Yönetim Etkinliği: Şirketin yönetim ve strateji kararlarının mali tablolara etkisini değerlendirin. Yönetim değişiklikleri ve stratejik planların finansal sonuçları üzerindeki etkilerini gözlemleyin.
Bu analiz adımları, şirketin mali sağlığını ve performansını daha iyi anlamanıza yardımcı olabilir. Şirket mali tablolarını düzenli olarak gözden geçirmek ve bu analizleri kullanarak bilinçli yatırım kararları almak önemlidir.
